Слижино д. Гайно-Слободская волость Борисовский уезд Минской губернии.

Каля трыдцаці гадоў назад давялося пачуць ад аднаго пажылога чалавека расказ пра тое, што ў вёсцы Сліжына ў далёкія часы жылі продкі Якуба Ясінскага. Ён быў адным з кіраўнікоў нацыянальна-вызваленчага паўстання ў 1794 г. на тэрыторыі Вялікага княства Літоўскага. Інжынер-палкоўнік і паэт, у той час ён быў многім вядомы. Шкада, што ў наш час аб ім мала хто ведае. 25 чэрвеня 1794 года паўстанцкае войска пад мястэчкам Солы пацярпела паражэнне. Тры корпусы пад камандаванням Я. Ясінскага, Ф. Сапегі, А. Хлявінскага і палкі на чале з палкоўнікамі (па паходжанню яны былі татарамі) Ю. Беляком, М. Кіркорам, М. Бараноўскім, Ахматовічам былі разбіты і з баямі адступалі да Варшавы. У дваіх палкоўнікаў: Мустафы Бараноўскага і Юзефа Беляка ,,карані,, былі на Лагойшчыне. У лістападзе 1794 года пры абароне Варшавы інжынер-палкоўнік Якуб Ясінскі ў узросце 33 гадоў і загінуў.
Магчыма, што продкі Якуба Ясінскага і на самой справе маглі жыць у Сліжына. У кнізе ,,Памяць,, Лагойскага раёна ёсць цікавыя звесткі, якія магчыма могуць быць доказам гэтага.
У 1560 г. упамінаецца, што ў маёнтку Сліжын мелі невялікія надзелы ,,гаспадарскія баяры Гайненскага староства,, , гэта Васіль Мацеевіч, Яўцюх Дзмітрыевіч, Іван Акуліч і Герасім Станкавіч. У 1560 годзе адбываецца размежаванне маёнтка Сліжын з Гайненскім староствам. Упамінаюцца памежныя сёлы Жылічы, Якубавічы, Альфяровічы. З надзеламі, раней пералічаных, баяр межавалі ўладанні пана Юхны і пана Рыгора Ясінскага. Яны названы ,,зямянамі гаспадарскімі гайненскімі,,. У 1561 годзе Рыгор Ясінскі атрымаў пацвярджальны прывілей ад вялікага князя, у якім гаворыцца, што гэты маёнтак быў набыты яго дзедам, Цішай (Ціханам) Ясінскім у 1471 годзе ў літоўскага пана Якуба Рылавіча.
Як бачым, то легенды пра тое, што продкі Якуба Ясінскага жылі ў Сліжыне, зsanitized_by_modx& #39явіліся не пустым месцы. Пазней Ясінскія, як людзі ваеннаслужылыя (зямяне гаспадарскія) маглі быць пераведзены і ў іншае месца.

Около тридцати лет назад я услышал рассказ одного пожилого человека о том, что предки Якуба Ясинского в древности жили в селе Слижина. Был одним из руководителей национально-освободительного восстания 1794 года в Великом княжестве Литовском. Инженер-полковник и поэт, в то время он был хорошо известен. Жалко, что сейчас об этом мало кто знает. 25 июня 1794 года повстанческая армия у города Соли потерпела поражение. Три корпуса под командованием Я. Ясинского, Ф. Сапеги, А. Хлявинского и полки под командованием полковников (они были татарского происхождения) Ю. Беляк, М. Киркор, М. Барановский, Ахматович были разбиты и отступили к Варшаве. Два полковника: Мустафа Барановский и Юзеф Беляк имели «корни» в Лагойском районе. В ноябре 1794 года, защищая Варшаву, в возрасте 33 лет скончался инженер полковник Якуб Ясинский. Не исключено, что предки Якуба Ясинского действительно могли проживать в Слижине. В книге «Память» Логойского района есть интересная информация, которая может быть тому подтверждением. В 1560 г. упоминается, что в имении Слижин были небольшие участки, «хозяйственные бояре гайннского старчества», это Василь Мацеевич, Явцюх Дмитриевич, Иван Акулич и Герасим Станкович. В 1560 году имение Слижин было отделено от хайнаньского старосты. Упоминаются приграничные села Жиличи, Якубовичи, Алферовичи. Бояре граничили с имениями господина Юхны и господина Рыгора Ясинского с участками, перечисленными ранее. Их называют «хозяйственными землями Гайны». В 1561 году Григорий Ясинский получил подтверждающую привилегию от великого князя, в котором говорилось, что это имение было приобретено его дедом Тишей (Тиханом) Ясинским в 1471 году у литовского сеньора Якуба Рыловича. Как видите, легенды о том, что предки Якуба Ясинского жили в Слижине, не оказались пустыми. Позже Ясинского как военнослужащих (помещиков) могли перевести в другое место.

Вёска Сліжына знаходзіцца недалёка ад вадападзела. Рака Сліжанка, якая цячэ цераз вёску, нясе свае воды ў Балтыйскае мора. Раку ўтвараюць некалькі ручаёў. У самой рэчцы і ў ручаях водзіцца невялікая рыбка даўжынёю да 15 см., якую называюць сліжом таму, што ён вельмі слізкі і яго цяжка ўтрымаць у руках. У іншых месцах гэту рыбку называюць гальцом. Гэта рыба любіць чыстую і халодную ваду і таму ў многіх месцах знікла, хаця гадоў сорак назад яе было шмат у любым ручаі альбо рэчцы. Дык вось ад гэтай рыбкі, якую называюць сліжом, і пайшлі назвы рэчкі Сліжанка і вёскі Сліжына. Напэўна ў далёкія часы тут сліжоў было шмат, а таму людзям зімой і летам без асобых цяжкасцяў можна было здабыць сабе ежу. Паселішча ў гэтым месцы з\sanitized_by_modx& #39явілася прыблізна ў 8-9 стагодзі, калі шло рассяленне крывічоў. Ёсць каля вёскі Сліжына і старажытнае гарадзішча, але яго вельмі пашкодзілі, калі ў 30-х гадах мінулага стагоддзя будавалі Янушкаўскі ўмацаваны раён. На гарадзішчы быў пабудаваны адзін з дотаў. Яго немцы ўзарвалі ў 1942 годзе. Вёска мае і вельмі старую вуліцу, якая вузкая і разлічана на тое, каб размінуліся дзве павозкі. Сумна, але вёска вымірае, як і сотні іншых вёсак.

Поселок Слижина находится недалеко от водораздела. Река Слижанка, протекающая через село, несет свои воды в Балтийское море. Река образована несколькими ручьями. В реке и ручьях водится рыбка длиной до 15 см, которую называют слизью, потому что она очень скользкая и ее трудно удержать. В других странах эту рыбу называют вьюном. Эта рыба любит чистую и холодную воду и поэтому исчезла во многих местах, хотя сорок лет назад ее было много в любом ручье или реке. Так от этой рыбы, которую называют слизняком, произошли названия реки Слижанка и села Слижина. Вероятно, в древности было много слизи, и поэтому люди зимой и летом без особого труда могли найти пропитание. Поселение на этом месте появилось примерно в 8-9 веках, когда здесь было поселение Кривичи. У села Слижина есть древнее городище, которое сильно пострадало при строительстве Янушского укрепрайона в 30-е годы прошлого века. На этом месте был построен один из бункеров. Его взорвали немцы в 1942 году. В деревне также есть очень старая улица, узкая и рассчитанная на пропуск двух экипажей. К сожалению, деревня вымирает, как и сотни других деревень.

Уладзімір Гваздзецкі