Современное название и административное отношение данного населенного пункта по справочнику:Мечеть Махалля Урталык с. Шыгырдан Шихирдановская волость Буинский уезд Симбирской губернии.
Мечеть (Кэжэ урамы) с. Шыгырдан Шихирдановская волость Буинский уезд Симбирской губернии.
Мечеть Минхач Исмагили с. Шыгырдан Шихирдановская волость Буинский уезд Симбирской губернии.
Мечеть «Клай очы» с. Шыгырдан Шихирдановская волость Буинский уезд Симбирской губернии.
Мечеть (Кылайчы-мэчете) с. Шыгырдан Шихирдановская волость Буинский уезд Симбирской губернии.
Год основания:
Упоминается (ссылка на источник информации):
Государственный каталог географических названий России (АГКГН)
Общероссийский классификатор территорий муниципальных образований (ОКТМО)
История наименования и принадлежности:
Принадлежал (помещик):
Состоял в приходе:
Архивы:
Шыгырдан (чув. Шанкартам, в 1939–94 Чкаловское) — крупное татарское село в Батыревском районе Чувашской Республики, центр сельской администрации Шыгырданского сельского поселения, в которое кроме него входит деревня Кзыл-Камыш. На территории с. Шыгырдан 1478 личных подсобных хозяйств, проживают 5059 человек, в том числе мужчин — 2490, женщин — 2569.
Шыгырда́н (тат. Шыгырдан, чуваш. Шăнкăртам) — село в Батыревском районе Чувашской Республики, центр сельской администрации Шыгырданского сельского поселения.
В архивных документах об образовании села Шыгырдан встречаются различные данные, но близко к действительности подходит конец 14 — начало 15 веков. По исследованиям краеведа П. М. Салихова, когда в 1770 году в Казанской губернии было образовано Симбирское наместничество с 13 уездами, территория села Шыгырдан вошла в Буинский уезд.
По другим источникам село основано в конце 1620-х годов. Основателем были служилые люди из Касимовского ханства. В 1868 году в селе насчитывалось 376 дворов, 2276 человек.
В 1939 году село переименовано в Чкаловское — в честь советского летчика Валерия Чкалова. 19 января 1994 года Указом Президиума Верховного Совета Чувашской Республики, по ходатайству Батыревского районного и Чкаловского сельского Советов народных депутатов восстановлено историческое название села — Шыгырдан.
| Численность населения | |||
|---|---|---|---|
| 1979 | 2002 | 2010 | 2012 |
| 5312 | ↘5059 | ↗5418 | ↘5396 |
| Шыгырдан | |
|---|---|
|
Wikimedia | © OpenStreetMap |
|
| Ил | Русия |
| Республика | Чуашстан |
| Муниципаль район | Батыр |
| Координатлар |  55°3sanitized_by_modx& #3914"N, 47°33sanitized_by_modx& #3933"E |
| Башлык | Айзатуллов Марат |
| Элеккеге исемнәр | Чкаловское (1939-1994) |
| Халык саны | 6000 кеше |
| Милли состав | татар |
| Дини состав | мөселманнар |
| Телефон коды | 83532 |
| Почта индексы | 429360 |
| Автомобиль коды | 21, 121 |
| Рәсми сайт | gov.cap.ru/main.asp?govid=309/main.asp?govid=309 |
Шыгырдан (чуаш. Шăнкăртам, урыс. Шыгырдан, 1939-94 елларда Чкаловское, элегрәк — Шихирданы) — Чуаш Республикасының Батыр районында урнашкан зур татар авылы. Кызыл-Камыш авылы белән бергә Шыгырдан авылы җирлегенә керә. Халык саны 1478 йортта якынча 6 мең кеше.
Авыл 583 һектар мәйдан били, урамнар озынлыгы 33 километр. Авыл белән район үзәге олы юл аша гына.
Авылда 2009 елда 96 бала (биредә олан диләр) туган, 58 кеше үлгән. 2011 елда 78 бала туып, үлүчеләр 43 булган.
География села Шыгырдан.
По преданию, село Шыгырдан основано в 1395 году. Основателями были переселенцы из Шахри Булгар, Нижегородской области, деревни Камкина Сергачского района.
Становление села было очень сложным процессом. После предоставления крестьянам ранее арендуемых земель, часть их переселилась, образовав новые населенные пункты. Так появилась деревня Кызыл Камыш. Первым переселенцем оказался Пуня Загит. Он же стал первым председателем колхоза этой деревни. В 1928 году по реке Булапереселился в Малый Шыгырдан Якушев Шеривжан Алимович. Новым населенным пунктом стали Вольный Стан, Меперли,а с улицы Убеево (ныне улица Интернациональная) жители чувашской диаспоры полностью переселились в разные населенные пункты, в основном в деревню Тигашево.
Географическое положение.
Село находится в пределах Чувашской платочасти Приволжской возвышенности и представляет собой слабохолмистую равнину незначительными перепадами высот. В геологическом отношении является восточной частьюРусской платформы и до глубины несколько сот метров сложено осадочными породами, юрского, мелового и четвертичных возрастов.
Климат села умеренно-континентальный с установочными морозами и метелями зимой, продолжительным теплым климатом летом, нередко жарким и сухим. Самый холодный месяц январь, с температурой в пределах от -12 -13градусов, бывают морозы до -45 градусов. Самый теплый месяц - июль. Его средняя температура +18-19 градусов, максимальная температура 37-39. Активно вегетационный период длится более 4-х месяцев. За год выпадает до 400 мм. осадков. Отдельные годы бывают либо засушливыми, либо избыточно увлажненными.
Главная река Була относится к бассейну Свияги, является ее главным притоком и используется для орошения сельскохозяйственных угодий. На территории района ее длина составляет более 50 километров.
Через село протекает река Юхма. Она имеет три притока: Чишмеле (Родниковая), Майлы (Масляная) и Чаллык. На р. Юхма сооружена плотина, в ней много разных видов рыб: карп, карась, колька и другие.
Село отличается естественным плодородием. В северных, центральных и восточных частяхгосподствующее положение занимают черноземы выщелоченные, среднегумусные и тучные в сочетании с сильновыщелоченными, в редких местах типично серые лесные почвы с типичными черноземами. Западная и южная территориинаходятся в пределах песчаных почв в сочетании с дерново-подзолистыми и мелкими пятнами болотных почв. Территория в значительной степени распахана.
В 5 километрах от села расстилается смешанный лес. Породистый состав лесов разнообразен: сосновые с примесью березы, осины, реже ели и липы, дубовые и липовые с примесью клена, дуба и другие породы.
Животный мир представлен преимущественно степными видами: суслик крапчатый, сурок, заяц-русак; в лесах кабан, лось, заяц, белка, лиса, волк, тигровая рысь; в речке ондатра, нутрия.
Главной отраслью специализации села является сельское хозяйство, до 50% территории заняты пашней. В зональной системе земледелие села относится к юго-восточной зерново-картофелеводной зоне с овощеводством. Животноводство имеет мясомолочное направление. Промышленность развита слабо.
На сегодняшний день наше село является одним из лучших благоустроенных населенных пунктов Республики с широкой сетью различной формы собственности сельскохозяйственного производства, с развитой сетью образовательно-воспитательных, культурно-просветительных, торгово-закусочных учреждений. Основная группа сельхозработников трудятся в СХПК «Дуслык», руководителем которого является Бурганов Фатых Нуртдинович, Кроме того, земледелием занимаются 18 крестьянско-фермерских хозяйств, среди них Кабаев И., Забиров Р., Хакимов И. и другие.
Население села - 5298 человек, дворов - 1507. В основном в с.Шыгырдан живут татары, среди них есть чуваши и русские, но они не коренные жители села, а переселенцы. Татары являются приверженцами Ислама. Соблюдают мусульманские обряды и традиции: Курбан-Байрам, Ураза- Байрам, Сабантуй, Науруз-Байрам и другие.
Общая площадь села 583 гектара. Плановые места разрешены до 0,5 гектара, где ширина 30 метров, длина50 метров. Ширина улицы 30 метров, ширина переулков 6 метров. Планирование и выполнение всех мероприятий села осуществляет сельская администрация совместно с уличными представителями (старостами). На сегодняшний день в селе 1507 хозяйств, а в 2004 году впервые в нашем районе был проведен аукцион по продаже 162 земельных участков под индивидуальное жилищное строительство. Планирование согласуется с вышестоящими органами, разрешительными и надзорными (главный архитектор, пожарная служба, газовая служба, служба электросетей, ЦГСЭН). Пока в селе Шыгырданнасчитываются 32 улицы, 3 переулка: это Баумана, ДООСАФ, Клубный. Улицы: Вахитова, Ямашева, Наримана, Ленина, Интернациональная, Восточная, Свободы, Гагарина, Пушкина, Кооперативная, Октября, Кирова. Калинина, Свердлова, 1-го мая, Мичурина, Такташа, Молодежная, Мира, Садовая, Чкаловская, М.Валитова, Усманова, Гафури, Б.Тухветуллова,Р.Бикчурина, Симбирская, Полевая, Дорожная, Солнечная, Луговая, Западная, Тукая.
Шыгырданская сельская администрация одной из первых в районе завершила работу по газификации жилых домов. Подведен природный газ к котельным двух школ, детского сада, административного здания, двух магазинов и всех мечетей.
Наше село с каждым днем меняется, растет, омолаживается. Почти на каждой улице сосуществуют частные магазины, павильоны и государственные продовольственные и промышленные магазины. Открылась новая чайхана «Алтын ай», есть компьютерные и игровые салоны, салоны сотовых телефонов Билайн. Мегафон; АТС, СТОА, парикмахерская, шиномонтаж, аптеки, закусочные.
Современные природно-территориальные комплексы села в той или иной степени находятся под воздействием человека. В с.Шыгырдан в настоящее время девственных ландшафтов практически не осталось. Большая часть территории представлена сельскохозяйственными угодьями - полями, лугами, лесными посадками. Часть территории заняли промышленные комплексы, дороги.
Земли, используемые под пашни, были отведены под строительство. Таким образом, в использовании земель селапроизошли значительные изменения. Интенсификация земледелия сельскохозяйственными предприятиями, с одной стороны, привела к увеличению количества производимой продукции. С другой стороны, произошли определенные негативные экологические последствия. Внесение большого количества минеральных удобрений, гербицидов привело к изменению естественного состава почв, вызвало гибель многих полезных почвенных организмов.
Экология - это наука, изучающая природу, ее проблемы. В древности, когда не было машин, транспорта, не было никаких экологических проблем. С развитием транспорта и промышленности экология начала постепенно ухудшаться, а природа умирать. И в нашем селе существуют
экологические проблемы, которым мы не придаем особого значения. Во-первых, увеличивается с каждым годом количество транспортных средств. Они вырабатывают много выхлопного газа. Во-вторых, это свалка на территории населенного пункта, где сжигаются останки животных и мусор. При его горении выделяется большое количество вредных веществ, отравляющих атмосферу. Из-за этого в селе увеличивается количество больных хроническими заболеваниями, раком. В-третьих, в непосредственной близости к домам действуют заправочная станция и асфальтно-бетонный завод. Руководство села предпринимает меры для сохранения экологии: поставлены мусорные урны, проводятся субботники, организована свалка. Администрация села и шыгырданцы понимают важность сохранения окружающей природы.
http://www.21310s01.edusite.ru/p61aa1.html
Батыр районы Шыгырдан авылы — Чувашстанның үзгә бер татар утравы, үзенең эчке кануннары нигезендә яшәүче татар дөньясы. Биредәге халыкның динен, телен сакларга тырышып яшәве, замана шартларында яшь буынга әхлак, дин тәрбиясе биреп, милли кыйммәтләребезгә тугры калып яшәргә омтылулары күпләрне сокландыра. Шыгырдан халкы әүвәл- әүвәлдән әдәпле, эшчән, кешелекле булуы белән аерылып торган. Тормыштан ямь-тәм табып, берне биш итеп, булсын дип эшләп, дин, иман белән яшәгән. Авыл тырыш, эш сөючән халкы, үзенең сәүдәгә маһирлыгы, туган авылга булган мәхәббәте аркасында инде 5 гасырдан артык матур итеп яшәп килә.
25 сентябрь көнне Әлмәттән бер төркем делегация эш визиты белән Шыгырдан авылында булып кайтты.
Әлмәт муниципаль районы башлыгы киңәшчесе Флүс Гарипов, «Альметьевский вестник» газетасы мөхәррире, «Ак калфак» оешмасының Әлмәт бүлекчәсе җитәкчесе Ландыш Зарипова, мөслимәләр җәмгыяте рәисе Наилә Зыятдинова, мәгариф идарәсе җитәкчесенең милли мәсьәләләр буенча урынбасары Сиринә Җиһаншина, Р.Фәхреддин исемендәге музей директоры Диләрә Гыймранова, татар теле белгечләре, территориаль совет вәкилләре, журналистлардан торган делегациянең төп максаты данлыклы Шыгырдан авылында алып барылган дин һәм әхлак тәрбиясе, үсеп килүче буынны милли йолаларыбыз нигезендә тәрбияләү, буыннар бәйләнешенең ничек гамәлгә куелуын ачыклау, тәҗрибә алышу, өйрәнү иде.
Җиде сәгатьлек сәфәребезнең беренче тукталу ноктасы зурлыгы белән Рәсәйдә икенче урынны алып торган Шыгырдан авылының Гөлстан мәчете булды. Безне анда Батыр районы башлыгының төзелеш эшләре буенча урынбасары Валерий Краснов, авылның җирле үзидарә җитәкчесе Марат Айзатуллов, Чувашстан республикасында татарлар автономиясе рәисе Фәрит Гибатдинов, Чувашстан республикасы мөселманнарының диния назәрәте рәисе Мансур хәзрәт Хәйбуллов, Батыр районы татар милли мөхтәрияте рәисе Миндания Якушева, журналист Рәфис Җәмдихан һәм башка рәсми затлар каршы алды.
«Гөлстан» мәчете архитектурасы белән әллә ни күзгә ташланмаса да, әхлаклы һәм дини белемле балалар тәрбияләү юнәлешендә иң алдынгы уку йортларының берсе булып исәпләнә. Бүгенге көндә биредә Россиянең төрле төбәкләреннән килгән 12 шәкерт белем ала. Көннең беренче яртысында алар, гәдәттәгечә, гомуми белем йортлары — мәктәпләрдә белем алалар, дәресләрен хәзерлиләр һәм калган вакытларын мәдрәсәдәге тәрбиячеләре карамагында дин тәгълимәтләрен өйрәнүгә багышлыйлар. Балаларның тормыш-көнкүреш шартларын, ялларын дөрес итеп оештыру өчен биредә барлык мөмкинлекләр дә булдырылган.
Билгеле булганча, Шыгырдан зурлыгы белән генә түгел, борынгылыгы белән дә данлы. Архив документлары буенча авыл 1511 елларда барлыкка килгән. Хәзер авыл җирлегенә ике авыл — Шыгырдан һәм Кызыл Камыш керә. Шыгырданда 1700 йорт исәпләнә, 6000нән артык кеше яши. Авылда һәр елны 80-90 пар өйләнешә, 100дән артык бала туа. Яшьләр авылны ташлап, шәһәрләргә китмиләр, туган җирләрендә калуны кулай күрәләр.
Биредәге 31 урамның озынлыгы, кушып санаганда, 33 километр тәшкил итә. Халык бик мул тормышта яши, ике йортның берсе икешәр катлы, зур итеп төзелгән. Авыл халкы тулысы белән диярлек татарлар. Яшьләр арасында башка милләт кешеләренә өйрәнү сирәк күренеш, әгәр дә була икән, килен кеше ислам динен кабул иткәннән соң гына мулла никах укырга ризалык бирә.
Икенче төрле әйткәндә, авыл Советларына йөкләнгән язылышуларны теркәү, балага таныклык бирү кебек эшләрнең әхлакый ягы, ягъни дин кушуы буенча үтәлергә тиешле йолаларны тулысы белән мәчетләр алып бара.
Тәрбия гаиләдә дә катгый куелган. Уртача алганда, һәр гаиләдә өч бала исәпләнә. Шыгырданда яшәп килүче гореф-гадәтләр буенча, бер бала төп йортта кала. «Балалар аерым торсын, башка чыгарырга хәлем бар минем» дигән принципларны хупламыйлар биредә. Төп йортта калган малай белән килен әти-әниләрне тормыш мәшәкатьләреннән азат иттерә, алар кадерле кешеләр булып, оныкларын тәрбияләп, дин тәгълимәтләрен ныклап өйрәнүгә багышлый ала. Гаиләдә буыннар арасындагы бәйләнеш эзлекле дәвам итә.
Шыгырданда 7 мәчет, 1 мәдрәсә эшли. Никах уку, балага исем кушу кебек зур эшләргә тотынганчы, гаризалар мәчетнең махсус кенәгәсенә теркәлә, указлы мулла кушуы буенча гына муллалар дин йолалары буенча әлеге гамәлләрне башкаралар. Никахтан, балага исем кушылганнан соң аларга мәхәлләнең мөхере сугылган махсус таныклыклар бирелә, статистика хисабы үзәкләштерелгән система буенча алып барыла. Безнең белән очрашуга да авыл агайлары шактый җыелган иде. Очрашу Әлмәт муниципаль районы башлыгы киңәшчесе Флүс Гариповның нефтьчеләр башкаласы исеменнән истәлеккә алып килгән шамаил бүләк итүе белән башланып китте. «Бүгенге визитыбыз сезнең белән араларны якынайту, аралашу даирәсен киңәйтү максаты белән оештырылды. Киләчәктәге хезмәттәшлегебез яшь буынга дин, әхлак тәрбиясе бирү юнәлешендә һәр ике як өчен дә файдалы, нәтиҗәле булсын иде,» — дигән теләкләрен җиткерде ул.
Өйлә намазыннан соң дәвам иткән аралашу вакытында без үзебез өчен кызыклы булган бик күп сорауларга җаваплар алдык. Аңлавыбызча, әлеге шактый күләмле торак пункттагы барлык социаль, ижтимагый һәм сәяси сораулар мәчет белән берлектә хәл ителә. «Авылның мәчете булса, халык яши, халык яшәсә — мәчет була» диделәр алар. Әйтергә кирәк, Аллаһ йортлары начар яшәми. Безгә 7 мәчетнең өчесендә булырга туры килде, алар зурлыклары, төзеклекләре, уңайлылыклары белән үзенә җәлеп итеп тора. Мансур хәзрәт Хәйбуллов сүзләренә караганда, югарыдан кушылып, яки оешма, предприятиеләрдән акча теләнеп мәчет салмыйлар биредә. Бөтен эшне, чыгымны халык күтәрә. Мәҗбүриләп түгел, кирәк дип тапканга, күңеле кушканга эшли, ярдәм итә, шуңа кадере дә бар, үземнеке дип килә, йөри авыл халкы бирегә. Мәчет фондына кергән барлык средстволарны авыл картларыннан төзелгән махсус комиссия контрольдә тота, тупланган акчаларны кайда, кемгә, ничек исраф итәргә икәнлеген хәл итә. Без барган мәчетнең, мәсәлән, тирә-ягында плитәләрдән түшәлгән тротуар шулай ук мәчеткә бирелгән акчалардан салдырылган иде. Мәчетләрнең йогынтысы һәм абруе шулкадәр зур, күрше Кызыл Камыш авылында, мәсәлән, аерым бер инвестор элеккеге колхоз җирләрен үзенә алмакчы булганнан соң, халык күтәрелеп, барлык пай җирләрен мәчет фондына рәсмиләштереп, авылда теркәлгән һәрбер гаиләгә 60 гектар күләмендә җирләрне бүләләр. Ул җирләр авыл кешесенең шәхси милке булып исәпләнә, күбесе җирне үзе эшкәртә, теләүчеләр фермерларга арендага бирә. Кыскасы, мәчетләр — авылның саклаучысы да, яклаучы да, тәрбия учагы да.
Безнең мәктәпләрдән аермалы буларак, Шыгырдан авылы мәктәпләрендә тәрбияләнүче балалар дәүләт стандартлары кушканча рус, инглиз, милли компонет буларак чуваш телләрен өйрәнәләр, (аз гына мишәр диалектын исәпкә алмаганда) саф татарча сөйләшәләр. Авылда ике урта мәктәп эшли, 800гә якын бала белем ала. Мәгариф учреждениеләре иркен, якты биналарда урнашкан, уку кабинетлары заманча җиһазландырылган. Авыл мәктәпләренең татар телендә үз газеталары чыгып килә, телестудияләре эшли. 1 нче мәктәп директоры Гөлсирень Әбәйдуллова билгеләп узганча, укучылар һәм укытучылар Татарстан Республикасы, татарлар яшәгән башка төбәкләр катнашында уздырыла торган барлык чараларда, фестиваль-бәйгеләр, фәнни-гамәли конференцияләрнең актив катнашучылары.
Аларда катнашу гына түгел, урыннар алу, үзләрен җиңүче итеп таныту — шыгырданлыларга хас сыйфат. 1 нче мәктәпнең «Биләр» бию төркеме — аларның горурлыгы. Татар биюләре Чувашстан Республикасында да җиңүләр яулый. Йошкар-Ола шәһәрендә үткәрелгән төбәкара фестивальдә икенче урынга лаек булу шуның ачык мисалы.
Татарларның үзләренә генә хас моңы, уен кораллары да тәрбия эшенә кулай итеп җайлаштырылган. Әлеге эш әти-әниләр тарафыннан да бик хуплана. Мәктәптә иртәдән кичкә кадәр баян тавышы тынмый.
2010 елның апрель аеннан мәктәпләргә «Дин нигезләре» курсы кертелде. Шыгырдан мәктәбендә ата-аналарның ризалыгы белән балаларга ислам дине культурасы нигезләрен өйрәтәләр. Чувашстанның мәгариф министрлыгында укытучылар өчен махсус әзерлек курслары оештырылган.
Мәктәпләрдә кызларны яулык киюдән чикләмиләр. Аларда аерымлану юк, сыйныфташлары белән бергә гадәттәгечә укыйлар, белем алалар.
Милли мохит «Сандугач» балалар бакчасында да сизелә. Авылның үз архитектурасы, үз төзүчеләре көче белән сафка бастырылган әлеге бакчада тәрбияләнүче балалар авылның ныклы, ышанычлы киләчәге булып тора. Чөнки дини бәйрәмнәр, йолаларны бишектән үк күреп, белеп үскән, әби — бабай йогынтысында тәрбияләнгән балаларда рух берлеге, иман ныклы, көчле була. Нәкъ менә Шыгырдандагыча.
Әлеге юллар Шыгырданга багышланган шигырьдән. Дөрестән дә, авылның үзендә үк икмәк, сөт, каймак, ит, орлык, яшелчә, төзелеш материаллары һәм башка бик күп төрле әйберләр җитештерелә. Данлыклы Шыгырдан казылыклары гына ни тора! Һәр йортта иртә таңнан халык эшкә чума һәм караңгы төшкәнче хезмәттә була. Капка төбендәге чит ил автомобильләре, өйдәге затлы җиһазлар шулай маңгай тирен тамызып булдырылган мал-мөлкәт.
Аралашу барышында безгә Бикчуриннарның гаилә фермалары турында да күп ишетергә туры килде. Әлеге гаилә мөгезле эре терлек үрчетү, яшелчә һәм бөртекле культуралар үстерү белән шөгыльләнә. Бүгенге көндә хуҗалыкта 70тән артык мөгезле эре терлек бар. «Бүген фермерлыкны җәелдерү өчен барлык шартлар да тудырылган, дәүләт тә ярдәм итә, үзебезнең техникабыз һәм җиребез бар», — ди Бикчуриннар.
Эшмәкәр Марат Шәрәфетдинов авылдашларын сортлы орлыклар, ашлама белән тәэмин итә. Аның җитештерү базасына ангар, офис, техника, автотранспорт керә. Әйтергә кирәк, Батыр районында мондый юнәлеш буенча тагын 5 хуҗалык эшли.
Фәрит Чабатов хуҗалыгы да уңышлы эшләүче фермерларның берсе. Ул төрле юнәлештә эш алып бара, 423 гектарда бөртеклеләр, яшелчә, бәрәңге игә, терлекчелек белән шөгыльләнә. Сугым цехын да ачкан. Үзенә күрә кечкенә бер завод бу. Ит һәм үпкә-бавырлар туры Мәскәүгә китә, сорау зур, диләр.
Минрәис Ханбиков исә район халкын гына түгел, республиканың башка төбәкләрен дә төзү материаллары белән тәэмин итә. Бүген аның кул астында 4 кеше эшли.
Әлеге авылда 148 шәхси эшмәкәр, 5 олы предприятие, 10-15 фермер хуҗалыгы исәпләнә. Яңа эш урыннары барлыкка килә, кече һәм урта бизнесны үстерү өчен барлык шартлар да тудырылган.
Шыгырдан авылы кайсы яктан гына карасаң да күпләр өчен үрнәк. Халыкның үз туган ягында төпләнеп калып, гаилә коруы, шунда хезмәт куюы, авыл хуҗалыгын күтәрүе, төрле юнәлештә кәсеп итә белүе тагын бер кат аларның булганлыгын, уңганлыгын, киләчәккә карап яшәүләрен раслый.
Эшлекле сәфәребезнең йомгаклау өлеше авылның иҗтимагый җыены белән тәмамланды. Республикада эшләп килүче максатчан программа кысаларында ремонтланучы мәдәният йортында узган очрашуга авыл активы җыелган иде. Түгәрәк өстәл артында сөйләшү барышында тормыш-яшәешебез, балалар тәрбиясе, дин мәсьәләләренә кагылышлы сораулар турында фикер алыштык.
Шәхсән мине иң сокландырганы — авыл иҗтимагый җыенының көче. Ул һәр айны уздырыла. Биредәге барлык сораулар, проблемалар нәкъ менә җыенда хәл ителә, чишелеш таба. Аларның үз законнары, тәртипләре төгәл эшли.
Авылга читтән мигрантлар кертелми. Барлык төзелеш, ремонт эшләре шыгырданлыларның үз көче белән башкарыла. Җыен карары нигезендә авылдагы икенче балалар бакчасы төзелгән, янгын сүндерү, су запасы җыю өчен махсус техникалар алынган, юл һәлакәтенә очраган авылдашларына операция ясату өчен матди ярдәм күрсәтелгән, дини бәйрәмнәр, Сабантуйлар югары дәрәҗәдә уздырыла. Бу исемлекне бик озак дәвам итәргә мөмкин булыр иде, ләкин шыгырданлыларның моңа ихтыяҗы юк. Башкалардан аермалы буларак, хәйрия ярдәме күрсәтүләре, кемгә күпме ярдәм итүләре турында кычкырып сөйләргә дә, киң җәмәгатьчелекнең игътибарын җәлеп итәргә дә яратмыйлар биредә. Авыл җыены фондына кемнең күпме биргәнлеген исәпкә алып баручы аерым кешеләр билгеләнгән, җыен вакытында средстволарны кайда ничек, күпме кулланырга кирәклеге бергәләп хәл ителә.
Әдәп, әхлак булган җирдә тәртипсезлекләргә урын калмый. 6 меңлек авылга бер участок инспекторы хезмәт күрсәтә.
Очрашу барышында без Чувашстан республикасында яшәүче милләттәшләребезгә нефтьчеләр башкаласы тормышы, анда гамәлгә куелучы күп төрле программалар, Әлмәтнең мөмкинлекләре, шәһәребездә булдырылган шартлар, мәгариф учреждениеләрендә алып барылган әдәп һәм әхлак тәрбиясе турында сөйләдек, хезмәттәшлекне дәвам иттерү буенча фикерләр алыштык.
http://tatar-congress.org/yanalyklar/batyr-rayony-shygyrdan-avyly-chuvashstan-urtasyndagy-tatar-utravy/
Село Шыгырдан — самое большое татарское село Чувашии, в нем проживают более 5 тыс. человек, имеется 1478 личных подсобных хозяйств. Село основано в конце 1920-х годов. Основателем были служилые люди из Касимовского ханства. В 1708 году Петр I провел губернскую реформу и была образована Казанская губерния. В 1770 году — Симбирское наместничество с 13 уездами. Территория села Шыгырдан вошла в Буинский уезд. В 1868 году в селе насчитывалось 2276 человек. В 1920 году село вошло в состав Чувашской автономной области (с 1925 г. — Чувашская АССР).
После выдвижения легендарного летчика Валерия Чкалова депутатом в Верховный Совет РСФСР от села Шыгырдан оно в 1939 году было переименовано в с. Чкаловское. 19 января 1994 года Указом Президиума Верховного Совета Чувашской Республики по ходатайству Батыревского районного и Чкаловского сельского Советов народных депутатов восстановлено историческое название села — Шыгырдан.
Шыгырдан является благополучным, процветающим селом с развитой социальной инфраструктурой. 20 июня 2010 года в селе Шыгырдан состоялось открытие Центральной соборной мечети имени «Трех сподвижников» («Өч сәхабә мәчете»). Она названа в честь сподвижников пророка Мухаммада, распространивших ислам в Поволжье. Новая мечеть расположена на улице Габдуллы Тукая. Всего в селе действует 7 мечетей.